Bursa Malaysia ialah platform utama bagi pelabur di Malaysia untuk membeli dan menjual saham. Terdapat pelbagai jenis saham yang didagangkan, dan setiap jenis mempunyai ciri serta keistimewaannya tersendiri. Mengetahui jenis-jenis saham ini boleh membantu pelabur membuat pilihan yang tepat berdasarkan matlamat pelaburan, toleransi risiko, dan jangka masa yang dirancang. Berikut adalah jenis-jenis saham utama yang didagangkan di Bursa Malaysia beserta keistimewaannya.
1. Saham Biasa (Common Stock)
Saham biasa adalah jenis saham yang paling kerap didagangkan dan memberikan pelabur hak milik dalam syarikat serta hak mengundi dalam keputusan syarikat.
Keistimewaan Saham Biasa:
- Hak Mengundi: Pemegang saham biasa berhak mengundi dalam mesyuarat agung tahunan syarikat, terutamanya dalam keputusan penting seperti pemilihan lembaga pengarah.
- Pulangan Dividen: Saham biasa berpotensi memberikan pulangan dividen, walaupun pembayaran dividen tidak dijamin dan bergantung pada keuntungan syarikat.
- Potensi Keuntungan Modal: Saham biasa menawarkan potensi keuntungan modal yang lebih tinggi apabila harga saham meningkat.
Risiko:
- Sekiranya syarikat mengalami kerugian atau muflis, pemegang saham biasa adalah golongan terakhir yang akan menerima bayaran selepas semua liabiliti diselesaikan.
2. Saham Keutamaan (Preferred Stock)
Saham keutamaan adalah saham khas yang memberikan hak lebih tinggi kepada pemegangnya berbanding pemegang saham biasa, terutama dalam pembayaran dividen.
Keistimewaan Saham Keutamaan:
- Dividen Tetap: Saham keutamaan biasanya memberikan dividen tetap, menjadikannya lebih menarik bagi pelabur yang mencari pendapatan tetap.
- Keutamaan dalam Pembayaran: Pemegang saham keutamaan akan menerima pembayaran dividen sebelum pemegang saham biasa, dan dalam kes likuidasi syarikat, mereka diberi keutamaan berbanding saham biasa.
Risiko:
- Tiada Hak Mengundi: Berbeza dengan saham biasa, pemegang saham keutamaan biasanya tidak mempunyai hak mengundi dalam keputusan syarikat.
3. Saham Patuh Syariah
Saham patuh syariah adalah saham yang disaring dan disahkan mengikut prinsip-prinsip syariah oleh Majlis Penasihat Syariah Suruhanjaya Sekuriti Malaysia. Saham-saham ini adalah pilihan popular di kalangan pelabur Muslim.
Keistimewaan Saham Patuh Syariah:
- Memenuhi Prinsip Syariah: Saham ini disaring bagi memastikan tiada elemen yang bertentangan dengan prinsip Islam, seperti riba dan perjudian.
- Populariti: Saham patuh syariah sering mendapat permintaan tinggi dalam kalangan pelabur Muslim, menjadikannya pelaburan yang lebih stabil.
Risiko:
- Terhad kepada Industri Tertentu: Saham patuh syariah mungkin kurang terdedah kepada industri yang tidak mematuhi syariah, mengurangkan pilihan pelaburan untuk pelabur.
4. Saham Blue Chip
Saham blue chip merujuk kepada saham syarikat-syarikat besar yang kukuh, stabil, dan mempunyai rekod prestasi yang baik dari segi keuntungan dan pertumbuhan. Saham-saham ini sering datang dari syarikat ternama dan stabil seperti sektor perbankan, perkhidmatan, dan tenaga.
Keistimewaan Saham Blue Chip:
- Stabil dan Berisiko Rendah: Saham blue chip adalah antara pelaburan yang stabil, sesuai untuk pelabur yang mencari pertumbuhan jangka panjang dengan risiko minimum.
- Pulangan Dividen yang Stabil: Syarikat blue chip sering membayar dividen secara konsisten, memberikan pendapatan pasif kepada pelabur.
Risiko:
- Kenaikan Harga yang Perlahan: Saham blue chip cenderung untuk naik dengan perlahan kerana ia sudah stabil dalam pasaran. Ini mungkin kurang menarik bagi pelabur yang mahukan pulangan cepat.
5. Saham Penny (Penny Stocks)
Saham penny adalah saham yang didagangkan pada harga rendah, biasanya di bawah RM1, dan dimiliki oleh syarikat-syarikat kecil atau yang masih berkembang.
Keistimewaan Saham Penny:
- Modal Permulaan Rendah: Dengan harga yang rendah, saham penny mudah diakses oleh pelabur dengan modal kecil.
- Potensi Keuntungan Tinggi: Saham penny boleh memberikan keuntungan yang tinggi jika syarikat tersebut berkembang atau jika harga saham meningkat dengan ketara.
Risiko:
- Ketidaktentuan Harga: Saham penny sangat tidak menentu dan mudah terdedah kepada spekulasi pasaran, menjadikannya pelaburan yang berisiko tinggi.
- Risiko Kebankrapan: Syarikat kecil lebih berisiko untuk gagal atau mengalami kerugian.
6. Saham IPO (Initial Public Offering)
IPO ialah saham yang baru sahaja disenaraikan di pasaran buat pertama kalinya. Pelaburan dalam saham IPO memberi peluang kepada pelabur untuk menjadi sebahagian daripada syarikat sejak awal penyenaraian.
Keistimewaan Saham IPO:
- Potensi Pertumbuhan Cepat: Saham IPO boleh memberi pulangan tinggi jika syarikat menunjukkan pertumbuhan yang pesat.
- Menjadi Pelabur Awal: Melabur dalam IPO memberi peluang kepada pelabur untuk menjadi antara pemegang saham awal syarikat yang berpotensi berkembang pesat.
Risiko:
- Ketidaktentuan Harga: Saham IPO cenderung tidak menentu dan mungkin mengalami perubahan harga yang mendadak.
- Risiko Perniagaan Baru: Banyak syarikat baru mungkin menghadapi cabaran dalam tempoh awal selepas penyenaraian, menyebabkan risiko tambahan kepada pelabur.
Kesimpulan
Setiap jenis saham di Bursa Malaysia mempunyai keistimewaan dan risiko tersendiri, menjadikannya sesuai untuk pelbagai jenis pelabur. Pelabur baru disarankan untuk memahami ciri-ciri setiap jenis saham dan menilai toleransi risiko mereka sebelum melabur. Sebagai contoh, saham blue chip dan saham patuh syariah sesuai untuk pelabur yang mahukan kestabilan, manakala saham penny atau IPO mungkin lebih sesuai untuk mereka yang mencari pertumbuhan pesat dengan risiko yang lebih tinggi.
Memahami jenis saham ini dan keistimewaan masing-masing boleh membantu pelabur membuat keputusan yang lebih bijak dan membina portfolio pelaburan yang seimbang di Bursa Malaysia.
